Alles goed?

Alles goed? Prima!

Hoe gaat het met je? We stellen die vraag zo vaak, dat we niet eens meer weten wat die woorden betekenen. De woorden komen automatisch uit je mond, net alsof je gedag zegt. En we verwachten iets terug als “prima!”, “goed hoor”, waarop we het weer over het weer kunnen hebben of over de vakantie. Soms wachten we niet eens meer op een echt antwoord. Een knikje of een aarzelend glimlachje is ook goed. Soms wil iemand aangeven dat het toch niet zo goed gaat, maar krijgt daar de kans niet toe. Men zit niet te wachten op jouw problemen, jouw onzekerheden en jouw verdriet. Iedereen heeft dat wel eens, dus stel je niet aan, gewoon doorgaan. Het is helemaal niet de bedoeling dat je echt nadenkt over de vraag, daar is vaak ook geen tijd voor. Soms komen mensen elkaar tegen op de fiets, in de winkel of in de trein en vragen dan terwijl ze langs elkaar heen lopen hoe het gaat. Je verwacht dan eigenlijk niet dat iemand echt op die vraag ingaat. In het Arabisch zeg je “Lebes?” , ook automatisch na het gedag “Salaam”. Waarom stellen we die vraag, als we niet serieus zitten te wachten op een echt antwoord? Omdat we toch graag gezien willen worden als betrokken mensen, uit beleefdheid.

Als iemand er niet zo goed uitziet, dan probeer je het niet te zien en zeg je dat je haast hebt. Misschien heb je wel de lege blik opgemerkt, de vermoeide trekken, de wallen onder de ogen, maar vind je niet dat het jou wat aangaat. Je hebt immers de vraag gesteld, je hebt betrokkenheid getoond en die ander de gelegenheid gegeven om zijn of hart uit te storten. Maar het antwoord was “prima”dus waarom zou je dan doorvragen?
Misschien zag je wel dat die ander wanhopig graag wilde dat je wat meer tijd zou hebben, dat je de vraag écht stelde. Op een echte betrokken toon, met een geïnteresseerde blik in de ogen. Maar wie weet waar je dan in terecht zou kunnen komen? Stel dat er een beroep op je wordt gedaan, dat je hulp moet bieden, daar heb je toch helemaal geen tijd voor? Je hebt ook jouw leven waarin van alles gebeurt.

Dus doe je net of het niet ziet, praat geforceerd opgewekt over alles behalve over wat echt belangrijk is voor de ander.
Je doet net of je niet ziet dat die ander haar kind onnodig hard meetrekt. Je bent blind voor de frustratie die zij uitstraalt. En je denkt vooral niet aan de gevolgen.
De blik in de ogen van het kind die ze meetrekt, probeer je niet te zien. Je weet dat het geen onschuldige ogen zullen zijn die je gaan aankijken. Je weet dat de onschuld er allang uit is geslagen en plaats heeft gemaakt voor harde onverschilligheid. En dat is beangstigend.
Want hoe zou zo’n kind zich gaan ontwikkelen? Zonder het gevoel van veiligheid, wat de basis is voor de sociale en emotionele ontwikkeling? Wat zijn de gevolgen voor zijn latere relaties en gedrag naar anderen toe?
Een kind dat geen veiligheid heeft gekend zal later altijd blijven zoeken naar dit gevoel, vaak op een ongezonde manier.

Kindermishandeling heeft grote gevolgen voor de ontwikkeling van een kind en zorgt in vele gevallen voor gedragsproblemen en emotionele problemen. Hulpverlening schiet te kort omdat de hulp altijd te laat komt. In sommige gevallen resulteert het in een complete drama. Vaak hoor je dat mensen wel “iets” hebben opgemerkt, maar er niets mee hebben gedaan. Of ze ontkennen de signalen opgemerkt te hebben en blijven volhouden dat het kind hele “normale”ouders had. Of ze de moeder wel eens spraken? Ja hoor, regelmatig op de fiets, in de trein en in de supermarkt. Een beetje een gesloten vrouw zouden ze zeggen, die zelf altijd aangaf dat het goed ging. Dat ze niet hebben doorgevraagd als ze daarbij hun twijfels hadden, vermelden ze er niet bij. Want dat zou impliceren dat ze toch misschien wat zouden kunnen hebben gezegd, waardoor de vrouw zich minder wanhopig zou hebben gevoeld. Misschien, als iemand echt interesse had getoond, als ze het gevoel had gekregen dat het iemand echt iets kan schelen, dat ze dan een minder hoploos perspectief had gehad. Misschien had je haar wel kunnen helpen om een oplossing te zoeken. Misschien dat ze haar kind dan niet uit frustratie de mond voorgoed de mond zou hebben gesnoerd.

Ik hoop dat mensen wanneer ze de vraag “Hoe gaat het met je”stellen, deze vraag stellen uit betrokkenheid en niet uit beleefdheid en zich realiseren dat mishandeling in welke vorm dan ook, in alle lagen van de bevolking voorkomt. Vaak is het een uiting van frustraties en onderliggende problemen. We hebben allemaal zo onze frustraties, maar je frustraties afreageren op anderen die geen of niet genoeg verweer kunnen tonen, dat mag niet. En dat weten we allemaal. Doe iets met de signalen die je krijgt van een ander, loop de volgende keer niet met een boog om hem of haar heen als je het idee krijgt dat “er problemen zijn”. Sociale isolement versterkt mishandeling alleen nog meer. En wie weet maak jij een verschil voor die ander.

Mourad el Mourabet